Bluesville heeft geen grote lichtinstallatie. Reden: we staan regelmatig op podia waar je amper je kont kunt keren. Enige optie zou zijn om een zogenaamde trustbalk te installeren. Maar dat is voor de meeste podia een vorm van overkill. Ze zien ons al aankomen.
De meer simpele versie past meer bij ons. We hebben vier Beamz LED balken. Dat zijn setjes van een meter lang met daarin 148 LEDs die allemaal een klein kunnen aannemen. Dat noemen ze RGBW LED’s. Er zijn ook oudere systemen met LEDs in 1 kleur. Die nemen extra ruimte in om dezelfde lichtopbrengst te geven.
Momenteel gebruiken wij deze set in de AUTO mode. De balken geven in die stand met grote regelmaat een andere kleur. Ja, het zou mooier kunnen. Dan moet de hele set geprogrammeerd worden. En dat valt niet mee.
De balken kunnen één kleur geven, twee , vier en zelfs acht. Zegt de folder. Tot op heden is het ons niet gelukt dat in orde te maken. Dat heeft te maken met de RGB-code.
Voor de puzzelaars onder ons: RGB betekent gewoon Red, Green and Blue. Zo simpel is het dus niet. Eigenlijk is dat het nooit. RGB is ook een internationaal afgesproken code om licht aan te sturen. Het systeem heeft 512 kanalen. Dat komt bekend voor. Dat is het getal 2 tot de negende macht. En twee kennen we natuurlijk al digitale code: 1 of 0.
De LED-techniek is inmiddels zo ver gevorderd dat er giga veel kleuren kunnen worden gemaakt. Het is net als een mengmachine voor verf: een beetje rood en een groen en het wordt geel. Meng je er meer rood in, dan wordt het vanzelf oranje.
Komen we vanzelf bij de DMX 512-besturing. DMX is een internationale standaard voor de aansturing van licht en lichteffecten. Het gebruikt dezelfde stekkers en bussen als XLR (microfoonaansluiting) maar dan andersom. Waar de aansluitplug van een microfoon een “male” is (met puntjes er aan), is de DMX een female) met gaatjes). Dit is geen seksisme, maar een duidelijke afbakening van de twee typen stekkers.
DMX kent 512 kanalen. Heb je een LED-lamp dan gebruik je minstens 3 DMX-kanalen. Voor elke kleur één. Het bijzondere van DMX is dat een kanaal allen aan en uit kan, maar gedimt worden in 255 stappen. Daardoor kan je met 3 kanalen als elke gewenste kleur maken. Al vereist dat wel een bepaalde handigheid.
Achterop een oudere LED-spot zit een paneeltje met 8 schakelaars. Nieuwere lampen gebruiken een instelbaar schermpje. Met die schakelaars kun je het adres van de spot instellen. Dat is nodig als je wilt elke lamp in jouw lichtsysteem verschillende kleuren laat zien. Ook moeten ze onafhankelijk van elkaar aan, uit of gedimd kunnen worden.
Na een eenvoudig begin wordt het helaas daarna snel ingewikkeld. Handig als je ooit Wiskunde in je pakket had. Kanaal 1 is simpel: dat is schakelaar 1 op on zetten. Ook kanaal 2 is easy: alleen schakelaar 2 omhoog doen. Maar dan: kanaal 3 is dus niet schakelaar 3 omhoog doen, maar 1 en 2 samen. Simpel: 1 + 2 = 3. Schakelaar 3 staat voor kanaal 4. Kanaal 5 bereik je door schakelaar 1 en 3 aan te zetten: 1 + 4 = 5. Kanaal 6 zijn schakelaar 2 en 3. Ook hier weer: 2 + 4 = 6. Kanaal 7 is 1, 2 en 3 op on. Schakelaar 4 alleen is kanaal 8, met schakelaar 1 er bij kanaal 9 schakelaar 2 er bij = 9 en schakelaar 1, 2 en 4 geeft kanaal 10: 1 + 2 + 7 = 10. Dat gaat door tot je bij kanaal 512 bent: alle schuiven omhoog! Dat is 2 tot de macht 9. oftewel 9 keer 2 met zichzelf vermenigvuldigen.
Hoeveel kanalen heb je nodig? Simpel: dat hangt er vanaf wat je wilt met die ene lamp. Dat heet in lichttermen een Fixture. Daar vallen niet alleen lampen onder, maar ook rookmachines, moving heads en alle andere met DMX bestuurbare apparaten. De fixture geeft aan hoeveel kanalen die nodig heeft om optimaal te kunnen werken. Of het minimale aantal kanalen. Dat kan ook.
Een simpele LED spot kan toe met 3 kanalen: voor elke kleur één. Zo’n lamp kan meer. Bijvoorbeeld op muziek reageren of als stroboscoop in kleur. Voor deze extra functies is ook één kanaal per stuk nodig. Draaiende lampen hebben nog een paar functies die kanalen kosten. Het laten draaien van de lamp en het zwenken kosten natuurlijk ook kanalen. Leidraad: elke functie heeft een kanaal nodig.
Om al dat fraais te laten werken heb je een Controller nodig. Een van de merken is Showtec.En die heb je in alle soorten, maten en prijsklasses. De relatief simpele Operator 4 stuurt vier mixtures aan. Leuk is zijn de knoppen om acht kleuren te kiezen. Scheelt een hoop werk om de juiste kleur te vinden. Je kunt chases programmeren. Dat zijn verschillende instellingen die elkaar opvolgen. Met speed kan je de snelheid daarvan variëren. Ook de fade-time is in te stellen. Geen fade-time betekent dat kleuren aan en uit gaan. Helemaal vol laat de kleuren vrijel constant in elkaar laten overvloeien.
Deze is al weer een stuk groter: je kunt 12 fixtures aansturen. Er zijn acht scenes in te stellen. Dat zijn stilstaande situaties. Die zijn prima te gebruiken in situaties waar je geen wisselend licht wilt of kan gebruiken. Wij hebben scenes gemaakt op halve kracht voor de verlichting in de pauze. Uiteraard kan je ook hier weer chases instellen: er zijn maar liefst 6 verschillende van ieder 99 stappen. Dat is hard werken” je moet 12 fixtures instellen voor alle 99 stappen. Ruim 1.150 keer instellen.
Wij gebruiken deze Showtec LED Commander. Acht fixtures, acht scenes en acht chases. Voldoet prima in de praktijk. Wij laten de chases elkaar langzaam opvolgen, de fade staat op 1/8e. Dat past het beste bij onze muziek.
Even terug naar onze lichtbalk. Je ziet hier 8 groepen van ieder 8 LEDs. Als je ze allemaal zou gebruiken, dan telt dat als 8 fixtures. Dat doen we dus niet. Bovendien is de effectiviteit niet zo groot omdat het vlak dat ze beschijnen te klein is.
Daarom hebben wij er voor gekozen de balk in twee delen te programmeren. Dat geeft leuke mogelijkheden. Eerst is een balk helemaal rood, dan verandert een helft in oranje en dan geel. Met 8 fixtures kunnen we vier lichtbalken aansturen. Dat is ruim voldoende voor een medium podium.
© 2024 bluesville (laatste update: 9 oktober 2024)
17total visits,1visits today